Биологија

тука јас ќе предавам биологија

Прибор:
тетратка по линии
пенкало
молив
гума
Уцебник еве овој:

енциклопедија

Tema 1:

Lekcija 1:


Животни:
Животните се многуклеточни хетеротрофни организми, од кои поголем дел минуваат одредени растојанија во потрага по храна, а друг, помал дел, има седентарен начин на живот. Науката што ги проучува животните се нарекува зоологија. Порано, во животинското царство било вклучени и праживотните и некои други претставници, но со денешните поделби на живиот свет, тие се во посебно царство - протисти.

Од еколошки аспект, животните претставуваат потрошувачи (консуматори) во рамките на екосистемот. Може да се исхрануваат со растителна (хербивори или растенојади), животинска (карнивори, месојади) или мешана храна (омнивори, сештојади). Исто така, одредени без‘рбетници и ‘рбетници се исхрануваат со мртва органска материја (сапрофаги) и со тоа придонесуваат за побрзо разградување на органската материја, правејќи ја полесно достапна за редуцентите - бактериите. Со својата хетеротрофност, животните всушност вршат природна контрола врз бројноста на популациите од живи организми во природата.

hi koleske!
ti dojdov u poseta nemam so da praam si napisav lekcija so treba i se setam malce

hhh milo mie fala sto me poseti

niso

2 Lekcija:

Без‘рбетници
Од Википедија, слободна енциклопедија
Скокни на: навигација, барај
Бентосни без‘рбетници од Росовото Море: школки, рилчест црв и морски змиулки.
Thelenota ananas, морска краставица од типот иглокожи, е без‘рбетно животно.
Helix aspersa: европски белодробен полжав, пример за без‘рбетно животно.

Без'рбетниците (латински: Invertebrata) се голема група на еукариоти во која припаѓаат животните без ‘рбетен столб. Тука се вклучени најголемиот број од сите видови на животни - според некои автори, на без‘рбетниците им припаѓаат 96,3% од целото животинско царство, наспроти 4% кои им припаѓаат на животните со ‘рбетен столб (Vertebrata). Без‘рбетниците се побројни и од сите останати царства (Archaea, Monera, Protista, Fungi и Plantae) заедно.

Терминот без‘рбетници не е валиден од таксономски аспект, додека терминот ‘рбетници е таксон (поттип) во типот на хордовите животни (Chordata). Хордата е еволутивен претходник на ‘рбетниот столб и се јавува само во ларвениот стадиум кај примитивните поттипови од типот Chordata (Tunicata и Acrania), како и во ембрионалниот развиток на ‘рбетниците (вклучувајќи го и човекот). Поради ова, животните од овие два поттипа (Tunicata и Acrania) некаде се сметаат за без‘рбетници. Поделбата на животните на без‘рбетници и ‘рбетници во зоологијата е направена од практични причини - за полесно изучување.

Еволуција и поделба на без‘рбетните животни

Според традиционалната поделба на царството Animalia, праживотните (Protozoa) се сметаат за без‘рбетни животни. Но, во современите класификациски системи праживотните се дел од царството Protista. Ваквата прераспределба е направена, пред се, врз основа на структурата на јадрата кај животните и праживотните. Кај првите, јадрото е од везикуларен тип, додека кај вторите тоа е составено од големо јадро (макронуклеус) и мало јадро (микронуклеус), кои имаат сосема поинакви биохемиски одлики. Како без‘рбетни животни порано се сметаа и некои видови на алги, како еуглената, волвоксот и некои претставници од групата на огнени алги (Dinophyta). Денес и тие се вбројуваат како дел од Protista, бидејќи градбата на нивните клетки е многу поблиска до онаа на растенијата отколку на животните.

Сепак, животните еволуирале од праживотните (одредени динофлагелати), и затоа името на овој таксон е соодветно. Првите животни се оние од без‘рбетните типови Porifera и Cnidaria. Кај сунѓерите се уште се огледува консолидацијата на едноклеточните динофлагелати во многуклеточен организам (клеточен степен на телесна организација) и затоа се означени како Parazoa, односно бесткивни животни, додека кај жаркарите веќе почнува потесното поврзување на клетките во ткива (Eumetazoa или ткивни животни).

Типови на без‘рбетни животни

Постојат околу 35-40 видови на животински типови во зависност од авторот на систематиката. Некои најпознати без‘рбетни типови на животни се:

* Сунѓери - Porifera
* Жаркари - Cnidaria
* Сплескани црви - Platyhelminthes
* Цевчести црви - Nematoda
* Мекотели - Mollusca
* Прстенести црви - Annelida
* Членконоги - Arthropoda
* Иглокожи - Echinodermata

za prvata lekcija site imete - i 1